বিশ্বৰ সেউজ বিপ্লৱৰ পিতৃ কোন? | Who is the father of the world's green revolution?
বিশ্বৰ সেউজ বিপ্লৱৰ পিতৃ কোন?
বিশ্বৰ সেউজ বিপ্লৱৰ পিতৃ আমেৰিকান কৃষি বিজ্ঞানী তথা উদ্ভিদ জিনীয় বিজ্ঞানী ড° নৰ্মান বৰলাউগ। ১৯১৪ চনৰ ২৫ মাৰ্চত আইঅ’ৱাৰ ক্ৰেস্কোত জন্মগ্ৰহণ কৰা ড০ বৰলাগে কৃষি বিজ্ঞানৰ ক্ষেত্ৰত যুগান্তকাৰী কাম আৰু বিশ্বব্যাপী ক্ষুধাৰ বিৰুদ্ধে যুঁজ দিয়াৰ প্ৰচেষ্টাই ১৯৭০ চনত তেওঁক সন্মানীয় শান্তি নোবেল বঁটা লাভ কৰে।
ড° বৰলাউগৰ কৃষি উদ্ভাৱনৰ অগ্ৰগামী হোৱাৰ যাত্ৰা আৰম্ভ হৈছিল ১৯৪০ চনৰ আৰম্ভণিতে যেতিয়া তেওঁ মেক্সিকোত ঘেঁহুৰ জিনীয় বিজ্ঞানী হিচাপে কাম কৰিছিল।
ইয়াতেই তেওঁ ঘেঁহুৰ জাত আৰু শস্য উন্নত কৰাৰ কৌশলৰ ওপৰত গৱেষণা আৰম্ভ কৰিছিল, যিয়ে পিছলৈ সেউজ বিপ্লৱ নামেৰে জনাজাত হোৱাৰ ভেটি স্থাপন কৰিছিল।
তেওঁৰ কামৰ লক্ষ্য আছিল উচ্চ উৎপাদনক্ষম, ৰোগ প্ৰতিৰোধী ঘেঁহুৰ প্ৰজাতি বিকশিত কৰা যিয়ে শস্য উৎপাদন যথেষ্ট বৃদ্ধি কৰিব পাৰে আৰু সমগ্ৰ বিশ্বতে খাদ্যৰ নাটনি দূৰ কৰিব পাৰে।
১৯৪০ চনৰ পৰা ১৯৭০ চনৰ শেষৰ ফালে কৃষি ক্ষেত্ৰত দ্ৰুত অগ্ৰগতিৰ সময়ছোৱা সেউজ বিপ্লৱে বিশ্বৰ খাদ্য সুৰক্ষাৰ ওপৰত গভীৰ প্ৰভাৱ পেলাইছিল।
কৃষি বিজ্ঞানৰ উন্নতিৰ দ্বাৰা পৰিচালিত এই বিপ্লৱৰ মূল বৈশিষ্ট্যসমূহৰ ভিতৰত আছিল উন্নত শস্যৰ জাতৰ ব্যাপক গ্ৰহণ, কৃত্ৰিম সাৰ আৰু কীটনাশকৰ ব্যৱহাৰ বৃদ্ধি, জলসিঞ্চন ব্যৱস্থাৰ সম্প্ৰসাৰণ।
সেউজ বিপ্লৱৰ পিছৰ যুগৰ মাজভাগত উচ্চ উৎপাদনক্ষম শস্যৰ জাত আৰু আধুনিক কৃষি পদ্ধতি গ্ৰহণৰ ফলত বিভিন্ন অঞ্চলত শস্যৰ উৎপাদন যথেষ্ট বৃদ্ধি পায়।
ভাৰত আৰু পাকিস্তানৰ দৰে দেশসমূহে ঘেঁহু আৰু ধান উৎপাদনৰ যথেষ্ট বৃদ্ধিৰ অভিজ্ঞতা লাভ কৰিছিল, যাৰ ফলত খাদ্যৰ ঘাটিত থকা ৰাষ্ট্ৰৰ পৰা স্বাৱলম্বী কৃষি শক্তিশালী দেশলৈ ৰূপান্তৰিত হৈছিল।
সেউজ বিপ্লৱৰ অন্যতম গুৰুত্বপূৰ্ণ দিশ আছিল বিশ্বৰ বিভিন্ন প্ৰান্তত দুৰ্ভিক্ষ ৰোধ কৰাত ইয়াৰ ভূমিকা। বামন ঘেঁহু আৰু ধানৰ জাতৰ প্ৰৱৰ্তন, যিয়ে সাৰৰ প্ৰতি ভাল সঁহাৰি দিছিল আৰু প্ৰতিজোপা উদ্ভিদত অধিক শস্য উৎপাদন কৰিছিল, ফলত অধিক উৎপাদন হৈছিল, যাৰ ফলত উন্নয়নশীল দেশসমূহত ব্যাপক অনাহাৰে ফলপ্ৰসূভাৱে প্ৰতিৰোধ কৰা হৈছিল।
ইয়াৰ উপৰিও সেউজ বিপ্লৱে কৃষকৰ আয় বৃদ্ধি কৰি আৰু গ্ৰাম্য অঞ্চলৰ অৰ্থনৈতিক বিকাশত উদ্বুদ্ধ কৰি দৰিদ্ৰতা দূৰ কৰাত অৰিহণা যোগাইছিল। আধুনিক কৃষি প্ৰযুক্তি গ্ৰহণে নিয়োগৰ সুযোগ সৃষ্টি কৰিছিল আৰু গ্ৰাম্য অৰ্থনীতি বৃদ্ধি কৰিছিল, যাৰ ফলত বহু অঞ্চলৰ সামগ্ৰিক দৰিদ্ৰতাৰ হাৰ হ্ৰাস পাইছিল।
কিন্তু সেউজ বিপ্লৱ প্ৰত্যাহ্বান আৰু সমালোচনাৰ অবিহনে নাছিল। ৰাসায়নিক সাৰ আৰু কীটনাশকৰ ব্যাপক ব্যৱহাৰে পৰিৱেশৰ চিন্তাৰ সৃষ্টি কৰিছিল আৰু মাটিৰ অৱক্ষয়, পানী প্ৰদূষণ, জৈৱ বৈচিত্ৰ্যৰ ক্ষতি আদি সমস্যাৰ সৃষ্টি কৰিছিল।
তদুপৰি উচ্চ উৎপাদনক্ষম জাতৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়াটোৱে প্ৰায়ে পৰম্পৰাগত শস্যৰ জাতক অৱহেলা কৰিছিল আৰু কৃষি বৈচিত্ৰ্যৰ প্ৰতি ভাবুকি কঢ়িয়াই আনিছিল।
এই প্ৰত্যাহ্বানসমূহৰ মাজতো ড° বৰলাউগৰ কাম আৰু সেউজ বিপ্লৱে বিশ্বৰ কৃষি পৰিৱেশত অমলিন প্ৰভাৱ পেলাইছিল। শস্যৰ জাতৰ প্ৰজননৰ ক্ষেত্ৰত তেওঁৰ উদ্ভাৱনী পদ্ধতিয়ে কৃষি পদ্ধতিত বৈপ্লৱিক পৰিৱৰ্তন আনিছিল আৰু কৃষিৰ অধিক উন্নতিৰ ভিত্তি স্থাপন কৰিছিল।
সামৰণিত ক’ব পাৰি যে কৃষি উদ্ভাৱনৰ জৰিয়তে ক্ষুধা আৰু দৰিদ্ৰতাৰ বিৰুদ্ধে যুঁজ দিয়াৰ বাবে তেওঁৰ অগ্ৰণী গৱেষণা আৰু নিষ্ঠাৰ বাবে ড° নৰ্মান বৰল’গক বিশ্বৰ সেউজ বিপ্লৱৰ পিতৃ হিচাপে প্ৰশংসা কৰাটো সঠিক।
শস্যৰ উৎপাদনৰ যথেষ্ট উন্নতিৰ সৈতে সেউজ বিপ্লৱে বিশ্বৰ বহু ঠাইত খাদ্য সুৰক্ষা, দৰিদ্ৰতা হ্ৰাস, অৰ্থনৈতিক বৃদ্ধি নিশ্চিত কৰাত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছিল।
অৱশ্যে ভৱিষ্যতৰ প্ৰত্যাহ্বানসমূহ মোকাবিলা কৰিবলৈ বহনক্ষম আৰু পৰিৱেশ সচেতন কৃষি পদ্ধতিৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ ওপৰতো আলোকপাত কৰা হয়। ড° বৰলাউগৰ উত্তৰাধিকাৰে বিজ্ঞানী আৰু নীতি নিৰ্ধাৰকসকলক অধিক সমতাপূৰ্ণ আৰু বহনক্ষম বিশ্ব খাদ্য ব্যৱস্থাৰ দিশত কাম কৰিবলৈ অনুপ্ৰাণিত কৰি আহিছে।
Comments
Post a Comment