তেজৰ ph ৰ মান কিমান | What is the ph of the blood

তেজৰ ph ৰ মান কিমান 

তেজৰ পি এইচ সাধাৰণতে সংকীৰ্ণ পৰিসৰৰ ভিতৰত ৰখা হয় যাতে সঠিক শাৰীৰিক কাৰ্য্যকলাপ নিশ্চিত হয়। তেজৰ পি এইচ প্ৰায় ৭.৩৫ৰ পৰা ৭.৪৫ৰ ভিতৰত থাকে, যাৰ ফলত ই সামান্য ক্ষাৰকীয়। শৰীৰৰ ভিতৰত বিভিন্ন জৈৱৰাসায়নিক প্ৰক্ৰিয়া আৰু এনজাইমেটিক বিক্ৰিয়াৰ বাবে এই ভাৰসাম্য অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ।

শৰীৰে এচিড-বেজ হোমিঅ’ষ্টেছিছ নামৰ জটিল ব্যৱস্থাৰ জৰিয়তে তেজৰ পি এইচ নিয়ন্ত্ৰণ কৰে। এই নিয়মৰ মূল ভূমিকা কাৰ্বন ডাই অক্সাইড (CO2) আৰু বাইকাৰ্বনেট (HCO3-)। CO2 ৰ মাত্ৰা বৃদ্ধি হ’লে ই কাৰ্বনিক এচিড গঠন কৰে, যাৰ ফলত তেজৰ pH হ্ৰাস পায়। ইয়াৰ বিপৰীতে CO2 ৰ মাত্ৰা কমি গ’লে তেজৰ pH বৃদ্ধি হোৱাৰ প্ৰৱণতা থাকে।

১/ এচিড-বেইজৰ ভাৰসাম্য

শৰীৰে তেজৰ পি এইচ বজাই ৰাখিবলৈ ৰাসায়নিক বাফাৰ, শ্বাস-প্ৰশ্বাসৰ ব্যৱস্থা আৰু বৃক্ক (বৃক্ক)ৰ কাৰ্য্যৰ সংমিশ্ৰণ ব্যৱহাৰ কৰে। বাইকাৰ্বনেট, ফছফেট, প্ৰটিন আদি বাফাৰে pH ৰ পৰিৱৰ্তন প্ৰতিহত কৰিবলৈ দ্ৰুতভাৱে কাম কৰে। শ্বাস-প্ৰশ্বাসৰ তন্ত্ৰই শ্বাস-প্ৰশ্বাসৰ হাৰ নিয়ন্ত্ৰণ কৰি CO2ৰ মাত্ৰা নিয়ন্ত্ৰণ কৰে, আনহাতে বৃক্কে দীৰ্ঘম্যাদীভাৱে pH পৰিচালনা কৰিবলৈ বাইকাৰ্বনেট আয়ন নিৰ্গত কৰে বা ধৰি ৰাখে।

২) তেজৰ পি এইচৰ গুৰুত্ব

এনজাইম আৰু প্ৰটিনৰ সঠিক কাৰ্য্যকলাপৰ বাবে তেজৰ পি এইচ বজাই ৰখাটো অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ। বিভিন্ন জৈৱৰাসায়নিক বিক্ৰিয়াক অনুঘটক হিচাপে কাম কৰা এনজাইমৰ কাৰ্য্যকলাপৰ বাবে অনুকূল পি এইচ পৰিসৰ থাকে। স্বাভাৱিক পি এইচ পৰিসৰৰ পৰা বিচ্যুতি ঘটিলে প্ৰটিনৰ বিকৃতি ঘটিব পাৰে আৰু প্ৰয়োজনীয় কোষীয় প্ৰক্ৰিয়াত ব্যাঘাত জন্মিব পাৰে।

৩/ এচিড’ছিছ আৰু এলকেল’ছিছ

তেজৰ পি এইচৰ ভাৰসাম্যহীনতাৰ ফলত এচিড’ছিছ বা এলকেল’ছিছ হ’ব পাৰে। তেজ অত্যধিক এচিডিক (pH < 7.35) হ’লে এচিড’ছিছ হয়, যাৰ ফলত বিভ্ৰান্তি, অলসতা, আৰু গুৰুতৰ ক্ষেত্ৰত ক’মাৰ দৰে লক্ষণ দেখা দিব পাৰে। আনহাতে, এলকেল’ছিছ (pH > 7.45) ৰোগত পেশীৰ জোকাৰণি, অজ্ঞানতা, মূৰ ঘূৰোৱা আদি লক্ষণ দেখা দিব পাৰে।

৪) বিপাকীয় আৰু শ্বাস-প্ৰশ্বাসজনিত এচিড’ছিছ/এলকেল’ছিছ

এচিড-ভিত্তিক বিকাৰক বিপাকীয় বা শ্বাস-প্ৰশ্বাসজনিত বুলি ভাগ কৰিব পাৰি। ডায়েবেটিছ বা বৃক্ক বিকল হোৱাৰ দৰে অৱস্থাৰ ফলত বিপাকীয় এচিড’ছিছ হ’ব পাৰে, আনহাতে শ্বাস-প্ৰশ্বাসজনিত এচিড’ছিছ হাওঁফাওঁৰ ৰোগৰ ফলত হ’ব পাৰে। একেদৰে বিপাকীয় আৰু শ্বাস-প্ৰশ্বাসজনিত এলকেল’ছিছৰ সুকীয়া কাৰণ আছে, যেনে অত্যধিক বমি বা অতি বায়ু চলাচল।

৫/ ক্লিনিকেল চেটিঙত এচিড-বেছ ডিছঅৰ্ডাৰ

ৰোগীৰ এচিড-বেইজৰ অৱস্থা মূল্যায়ন কৰিবলৈ চিকিৎসকে প্ৰায়ে ধমনী তেজৰ গেছ বিশ্লেষণ ব্যৱহাৰ কৰে। এই নিদান সঁজুলিয়ে pH, অক্সিজেনৰ আংশিক চাপ (PaO2), আৰু কাৰ্বন ডাই অক্সাইডৰ আংশিক চাপ (PaCO2)ৰ দৰে পৰিমাপ জুখিব পাৰে। ডায়েবেটিক কিট’এচিড’ছিছ, ক্ৰনিক অব্ষ্ট্ৰাক্টিভ পালমোনাৰী ডিজিজ (COPD), বা ৰেনাল ফেইলাৰৰ দৰে অৱস্থা পৰিচালনা কৰাত এচিড-বেছ বিকাৰসমূহ বুজাটো অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ।

৬) বাফাৰিং ব্যৱস্থা

বাইকাৰ্বনেট বাফাৰ ব্যৱস্থাৰ উপৰিও ফছফেট বাফাৰ ব্যৱস্থা আৰু প্ৰটিন বাফাৰ ব্যৱস্থাই পি এইচ বজাই ৰখাত ভূমিকা পালন কৰে। প্ৰটিন, বিশেষকৈ ৰক্তকণিকাত থকা হিম’গ্লবিনে হাইড্ৰজেন আয়নৰ সৈতে বান্ধ খাই বাফাৰ হিচাপে কাম কৰিব পাৰে, যিয়ে পি এইচৰ ভয়াৱহ পৰিৱৰ্তন ৰোধ কৰাত সহায় কৰে।

৭) তেজৰ পি এইচৰ ওপৰত খাদ্যৰ প্ৰভাৱ

তেজৰ পি এইচ নিয়ন্ত্ৰণত শৰীৰৰ আভ্যন্তৰীণ ব্যৱস্থাই প্ৰাথমিক হ’লেও খাদ্যইও ভূমিকা ল’ব পাৰে। কিছুমান খাদ্য, যেনে ছাইট্ৰাছ ফল আৰু দুগ্ধজাত সামগ্ৰীক এচিডিক বুলি গণ্য কৰা হয়, আনহাতে শাক-পাচলি আৰু ফল-মূল প্ৰায়ে ক্ষাৰকীয় গঠনকাৰী। কিন্তু খাদ্যৰ পছন্দৰ প্ৰভাৱ তেজৰ পি এইচত সাধাৰণতে সীমিত, কিয়নো শৰীৰৰ বাফাৰিং ব্যৱস্থাই স্থিৰতা বজাই ৰখাত পাকৈত।

৮) ব্যায়াম আৰু তেজৰ পি এইচ

তীব্ৰ শাৰীৰিক কাৰ্যকলাপৰ ফলত লেক্টিক এচিড উৎপন্ন হ’ব পাৰে, যিটো পদাৰ্থই তেজৰ পি এইচ সাময়িকভাৱে হ্ৰাস কৰিব পাৰে। কিন্তু শৰীৰৰ বাফাৰিং ব্যৱস্থাৰ লগতে ব্যায়ামৰ সময়ত শ্বাস-প্ৰশ্বাস বৃদ্ধিয়ে পি এইচৰ মাত্ৰা নিয়ন্ত্ৰণ কৰাত সহায় কৰে। নিয়মিত শাৰীৰিক কাৰ্য্যকলাপে সামগ্ৰিক স্বাস্থ্যত অৰিহণা যোগায় যদিও শৰীৰৰ তেজৰ পি এইচ স্বাভাৱিক পৰিসৰৰ ভিতৰত ৰখাৰ ক্ষমতাত বিশেষ প্ৰভাৱ পেলোৱা নাই।

৯) তেজৰ pH প্ৰভাৱিত কৰা বিকাৰ

কিছুমান চিকিৎসাজনিত অৱস্থাই তেজৰ পি এইচৰ সুক্ষ্ম ভাৰসাম্য বিঘ্নিত কৰিব পাৰে। উদাহৰণস্বৰূপে, উদ্বেগ বা উচ্চ উচ্চতাৰ সংস্পৰ্শৰ দৰে অৱস্থাত শ্বাস-প্ৰশ্বাসজনিত এলকেল’ছিছ হ’ব পাৰে। বৃক্কৰ ৰোগ, যেনে ৰেনাল টিউবুলাৰ এচিড’ছিছৰ ফলত মেটাবলিক এচিড’ছিছ হ’ব পাৰে। এই বিকাৰসমূহ বুজাটো স্বাস্থ্যসেৱা পেছাদাৰীসকলৰ বাবে সঠিক নিদান আৰু উপযুক্ত চিকিৎসা প্ৰদানৰ ক্ষেত্ৰত অতি প্ৰয়োজনীয়।

অধিক পঢ়ক : কম্পিউটাৰ ভাগ কেইটা আৰু কি কি | ঘড়ী কোনে আৱিষ্কাৰ কৰিছিল | পৃথিৱীৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ নদী খনৰ নাম কিি | পৃথিৱীৰ আটাইতকৈ ওচৰত থকা গ্ৰহটোৰ নাম কি | মানৱ শৰীৰৰ সৰ্ববৃহৎ হাড়ডাল কি

১০) বিৱৰ্তনশীল দৃষ্টিভংগী

শৰীৰে তেজৰ পি এইচ নিয়ন্ত্ৰণ কৰাৰ ক্ষমতা হৈছে এক বিৱৰ্তনশীল অভিযোজন যিয়ে জটিল জীৱৰ অস্তিত্ব নিশ্চিত কৰে। কোষ আৰু কলাৰ সঠিক কাৰ্য্যকলাপৰ বাবে সুস্থিৰ আভ্যন্তৰীণ পৰিৱেশ বজাই ৰখাটো অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ। এই সুক্ষ্ম ভাৰসাম্যতা লাখ লাখ বছৰৰ ভিতৰত বিকশিত হৈ আহিছে, যাৰ ফলত জীৱবোৰে বিভিন্ন পৰিৱেশত লাভৱান হ’ব পাৰে।

সামৰণিত ক’ব পাৰি যে তেজৰ পি এইচ হৈছে জীৱনৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় শাৰীৰিক ভাৰসাম্য ৰক্ষাৰ বাবে অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ এক কঠোৰভাৱে নিয়ন্ত্ৰিত পৰিমাপ। 

বাফাৰিং ব্যৱস্থা, শ্বাস-প্ৰশ্বাসৰ ব্যৱস্থা আৰু বৃক্কৰ কাৰ্য্যৰ জটিল আন্তঃক্ৰিয়াই নিশ্চিত কৰে যে তেজৰ পি এইচ অনুকূল কোষীয় কাৰ্য্যৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় সংকীৰ্ণ পৰিসৰৰ ভিতৰত থাকে। তেজৰ পি এইচ, ইয়াৰ নিয়ন্ত্ৰণ আৰু সম্ভাৱ্য বিঘিনিৰ তাৎপৰ্য্য বুজিলে মানৱ শৰীৰবিজ্ঞানৰ মূল্যৱান অন্তৰ্দৃষ্টি পোৱা যায় আৰু চিকিৎসা বিজ্ঞানৰ উন্নতিত অৰিহণা যোগায়।